Kush ishte Donika Kastrioti dhe nga vinte?
Donika Kastrioti është një figurë e rëndësishme në historinë e Shqipërisë. Ajo ishte gruaja e famshmit hero kombëtar Skënderbeu. Donika lindi në një familje aristokrate dhe ishte një grua e shkolluar e kohës së saj. Andronikës i thërrisnin edhe Donika. Ishte vajza e madhe e Gjergj Arianitit dhe Maria Muzakës.
Dasma me Skenderbeun
Në moshën 18 vjeçare, ajo u martua me Skënderbeun dhe u bë gruaja e tij e vetme. Dasma në Kaninë zgjati tri ditë, 21-23 prill. Për dasmën e këtij çifti të shquar të Arbërisë ka gojëdhëna, vargje popullore, të dhëna historike. Thonë se Skënderbeu erdhi me 500 kalorës.
Për shkak të rëndësisë së tij në luftërat e tij, Skënderbeu ishte shumë i zënë dhe shumë pak i pranishëm në shtëpinë e tij. Megjithatë, Donika ndikoi në jetën dhe luftërat e tij. Ajo ndihmoi në organizimin e trupave ushtarake dhe furnizimin e tyre me ushqime dhe armë. Ajo gjithashtu ndihmoi në shpëtimin e shumë ushtarëve të plagosur gjatë luftimeve.
Donika është një shembull i fuqishëm i një gruaje që ka luftuar dhe ka ndikuar në historinë e vendit të saj. Ajo ishte një grua e vërtetë e para në Shqipëri, dhe roli i saj në mbështetjen e heroit kombëtar Skënderbeut dhe në luftën për liri ka mbetur në histori.
Pas vdekjes se Skenderbeut
Pas vdekjes së Skënderbeut, Donika u përball me shumë sfida dhe mundime. Si e ve dhe nënë e gjashtë fëmijëve, asaj iu desh të lundronte nëpër shume pengesa. Donika arriti të ruante trashëgiminë e familjes së saj dhe vazhdoi të luftonte për të drejtat dhe pronën e tyre. Pas vdekjes së Skënderbeut, Donika u detyrua të arratisej në Itali, ku kërkoi strehim në oborrin e mbretit Ferdinand I të Napolit. Në vitin 1468, ajo u kthye në Shqipëri, ku u përball me qëndrimin armiqësor të guvernatorit të ri osman. Ajo arriti të siguronte tokën dhe pronat e familjes së saj, por problemet e saj nuk kishin përfunduar. Donikës iu desh të përballej me intriga politike dhe tradhti dhe jeta e saj ishte vazhdimisht në rrezik. Trashëgimia e saj jeton sot dhe ajo mbahet mend si një grua e guximshme dhe fisnike që luajti një rol vendimtar në historinë e Shqipërisë.
Sot, në Shqipëri, shumë femra dhe vajza quhen Donika në nderim të saj dhe të kontributit të saj në historinë e vendit. Emri Donika po bëhet gjithnjë e më i njohur edhe jashtë kufijve të Shqipërisë dhe është një simbol i fuqishëm i roli të gruas në historinë dhe kulturën shqiptare
Portreti i Donikes nga piktori Roberto Gammone
Portreti ne fjale titullohet “Andronica Castriota Scnderbeg” dhe eshte realizuar nga artisti italian Roberto Gammone vitet e fundit. Pra, ndonese ka pamjen e nje porteti historik, piktura eshte aktuale. Pikturat e te talentuarit Gammone duken njeheresh moderne dhe historike pasi ai perdor teknike te re ne pikture por permbajtja ruan disa detaje te cilat zakonisht i sheh vetem ne portrete te hershme, si gravura me te cilen jemi mesuar te identifikojme nusen e Skenderbeut.
Shume prej nesh e njohim Doniken nga imazhi , i gdhendur nga artisti Johann Theodor de Bry ne vitin 1596. Disa nga detajet ne fjale, ne portretin e Gammones, jane data e shkruar ne pikture (ndonese 1556-a eshte plot 50 vjet pas vdekjes se Donikes) apo edhe imazhi i Donikes ne profil, te dy elemente te stilit te portreteve te shekullit te 16-te. Gammone gjithashtu i ka dhuruar interpretimin e tij edhe portretit te Skenderbeut, por ishte portreti i Donikes qe pati jehonen me te forte.
