Dita e Punetoreve eshte e njohur ne shume vende te botes, por jo ne te gjitha. Me saktesisht, ajo i referohet kujtimit te protestave te punetoreve qe synonin nje te drejte te madhe dhe qe konsistonte ne orarin e punes, ne 8 ore. Keto protesta cuan ne nxjerrjen e nje ligji qe u miratua ne 1866 ne Illinois (SHBA).
Dita e Punes, ose Festa e Punetoreve, eshte nje feste qe mbahet cdo 1 maj te cdo viti, e cila synon te kujtoje angazhimin e levizjeve sindikale dhe veshtrimin ekonomik-social te punetoreve.
Dita e Punetoreve eshte e njohur ne shume vende te botes, por jo ne te gjitha. Me saktesisht, ajo i referohet kujtimit te protestave te punetoreve qe synonin nje te drejte te madhe dhe qe konsistonte ne orarin e punes, ne 8 ore. Keto protesta cuan ne nxjerrjen e nje ligji qe u miratua ne 1866 ne Illinois (SHBA).
Nderkohe, kongresi i Internacionales se pare kerkoi qe ligje te ngjashme te miratohen dhe ne Evrope. Origjina e kesaj feste daton nga manifestimi i organizuar ne Shtetet e Bashkuara nga Kaloresit e Punes (Knights of Labor), nje shoqate e themeluar ne 1869) ne Nju Jork, 5 shtator 1882. Dy vjet me vone, me 1884, nje manifestim i ngjashem i Kavaliereve te Punes miratoi nje rezolute qe ngjarja te kishte baze vjetore. Revolucioni industrial solli makineri te reja qe punonin pareshtur, dhe si pasoje pronaret e fabrikave kerkonin qe punetoret te punonin te pakten 16 ore ne dite, pervec te dielave. Per te permiresuar jeten e tyre, nje federate punetoresh e Shteteve te Bashkuara dhe Kanadase, kerkoi qe dita e punes te behej 8-oreshe, duke filluar nga 1 Maji i vitit 1886. Pjesa me e madhe e punedhenesve nuk rane dakord, dhe si pasoje me 1 Maj, mijera punetore hyne ne greve. Nderkohe, incidente te renda ndodhen ne ditet e para te majit 1886 ne Cikago (SHBA) dhe qe njihet si kryengritja e Haymarket. Keto ngjarje arriten kulmin e tyre me 4 maj, kur policia qelloi mbi demonstruesit duke shkaktuar shume viktima. Njerezit e pare qe humben jeten sepse perkrahen levizjen punetore ne Shtetet e Bashkuara, vdiqen ne kryengritjen e Haymarket te Cikagos, Ilinois. Punetoret ne Angli, France, Holande, Itali, Rusi dhe Spanje u bashkuan me ta. Ne vitin 1889, ne Paris u mbajt nje kongres i partive socialiste te te gjithe botes, dhe e shpalli 1 Majin e vitit 1890 diten nderkombetare te demonstratave ne mbeshtetje te kerkeses per t’i pasur ditet e punes 8-oreshe. Qe nga ky vit, ne diten e 1 Majit punetoret ngriheshin per te kerkuar te drejtat per kushte me te mira pune.
Data e 1 maj eshte miratuar ne Kanada ne 1894 edhe pse koncepti i festes se punetoreve i referohej ketu Marshimeve te meparshme te punetoreve te mbajtur ne Toronto dhe Otava ne 1872.
Ne Evrope 1 maji festa e punetoreve eshte bere zyrtare nga ana e delegateve socialiste te kongresit te Internacionales se dyte ne Paris ne vitin 1889 dhe ratifikuar ne Itali dy vjet me vone.
Ne republikat e Bashkimit Sovjetik, festimi tradicional i 1 Majit behej me parada ushtarake dhe tregoheshin arritjet ne fushen e teknologjise. Sot, shume vende e kane 1 Majin dite pushimi dhe quhet Dita e Punetoreve ose Dita Nderkombetare e Punetoreve. Kurse, Shtetet e Bashkuara dhe Kanadaja e festojne Diten e Punetoreve, te henen e pare te shtatorit.
