Ankthi , vuaj nga ankthi shpesh e kemi degjuar kete frazen por si mund te ndihmojme ne keto raste?
Cfare eshte ankthi dhe si shfaqet ai ne jeten tende?
Ne boten e sotme, ankthi shpesh nuk eshte me ndjesia normale qe ju kap kur ju duhet te beni nje provim, nje interviste pune ose takim mjekesor. Me fjale te tjera, nuk eshte me nje reagim ne kohe ndaj nje shkaktari te njohur. Ne vend te kesaj, ndjenjat e ankthit dhe te pasigurise jane te vazhdueshme . Ajo ka pushuar se qeni adaptive dhe eshte bere, ne shume raste, patologjike.
Ne fakt, sondazhet mbi shendetin mendor, paralajmeruan se me shume se nente per qind e popullsise vuante nga ankthi kronik. Per me teper, njerezit bien pre e kesaj gjendje dhe nuk kane mjete per ta perballuar ate. Shpesh, ata as nuk kerkojne ndihme te specializuar. Ata e heshtin ankthin e tyre dhe e lene kohen te kaloje derisa, per shembull, te shfaqet sulmi i pare i panikut .
Strategjite efektive per te parandaluar ankthin dhe stresin
Ka disa strategji dhe keshilla te efektshme per te parandaluar ankthin dhe stresin. Nje nga menyrat me te mira eshte te ndiqni nje rutine te rregullt dhe te beni ushtrime te rregullta. Gjithashtu, eshte e rendesishme te jeni te organizuar dhe te planifikoni aktivitetet tuaja per te minimizuar stresin dhe ankthin.
Menyrat me te mira per te luftuar ankthin: Keshilla nga specialistet
Nese ankthi eshte nje problem i vazhdueshem, kerkoni ndihme nga specialistet e shendetit mendor. Ata mund t’ju ndihmojne te gjeni menyra efektive per te kontrolluar ankthin dhe stresin, si terapia dhe ilacet e nevojshme.
Eshte e rendesishme te jeni te vetedijshem per shenjat e ankthit dhe te merrni hapa per te parandaluar dhe trajtuar . Nese ankthi vazhdon te ndikoje ne jeten tuaj, mos hezitoni te kerkoni ndihme . Specialistet e shendetit mendor do te gjejne menyra efektive per te kontrolluar dhe trajtuar ankthin.
Ankthi , Duaja qe te ndihmon te qetesohesh
Duaja e largimit te ankthit dhe trishtimit dhe kuptimi i bukur i saj
Ka thene Profeti Muhamed (alejhi selam):
“Cdo njeri qe eshte ne ankth dhe i trishtuar nese thote:
“All-llahum-me, in-ni abduke, ibnu abdike, ibnu emetik! Nasijeti bi jedik! Madin fije hukmuk! Ad’lun fije kadauk! Es’eluke bi kul-lismin huve lek, sem-mejti bihi nefsek, eu enzeltehu fi kitabik eu al-lemtehu ehaden min halkike eu iste’therte bihi fi ilmil gajbi indek, en texh’alel Kur’ane rabia kalbi, ve nura sadri, ue xhelae huzni, ue dhehabe hem-mi!
(O Allah, une jam robi Yt, biri i robit Tend, biri i robereshes tende! Qenia ime eshte ne doren Tende, vendimi Yt mbi mua sigurisht qe ndodh, te drejta jane te gjitha caktimet e Tua per mua! Po te drejtohem me te gjithe emrat e Tu me te cilet e ke emertuar Veten, apo te cilet i ke shpallur ne Librin Tend, apo te cilet ia ke mesuar ndonje prej krijesave te Tua, apo te cilet i ke ruajtur ne dijen tende te fshehte: qe ta besh Kuranin shi te begate ne zemren time, drite te gjoksit tim, largues te trishtimit tim dhe heqes te ankthit tim.)
Ahmedi dhe saktesoi Albani
Si na ndihmon Duaja
Kjo dua permban ujitjen e zemres me shiun e begate kuranor dhe ndricimin e kraharorit me drite, duke permbledhur ne kete menyre jeten dhe driten, sic thote Allahu i Madheruar: “A barazohet i vdekuri qe Ne e ngjallem dhe i dhame drite me te cilen ecen midis njerezve, me ate qe eshte ne erresire e nuk mund te dale prej saj?!” (El-En-am: 122).
Duke qene se kraharori eshte me i gjere se zemra, atehere besimtari i kerkon Zotit ndricimin e tij dhe me pas ky ndricim te depertoi edhe ne zemer, sepse gjoksi e perfshin edhe zemren.
E duke qene se jeta e trupit dhe cdo gjymtyre te tij eshte ne varesi te jetes se zemres, atehere u kerkua fillimisht gjalleria e zemres e cila me pas gjalleron edhe kraharorin e gjymtyret e tjera trupore. Jeta e zemres u kerkua me shiun sepse ai eshte lenda baze e saj.
Trishtimi dhe ankthi eshte e kunderta e jetes se zemres dhe ndricimit te saj, prandaj largimi i tyre u kerkua me ane te Kuranit, sepse ne kete menyre ato nuk kthehen me kurre, e nese largohen me dicka tjeter te kesaj bote, pushtetit, pasurise, shendetit, bashkeshortes apo femijeve, atehere ajo do te rikthehet me humbjen e tyre.
Ibn El-Kajim (El-Feuaid)
Faktoret predispozues qe shkaktojne ankthin
Ka disa variabla qe predispozojne individe te caktuar te vuajne me shume ankth se te tjeret. Nje nga keta shkaktare shpjegohet nga faktore gjenetike dhe familjare. Per shembull, nese njeri nga prinderit tuaj ka nje tendence me te madhe per te perjetuar kete gjendje, kjo rrit rrezikun qe edhe ju te vuani prej saj. Nuk eshte nje faktor percaktues, por rrit mundesine.
Ka edhe nga ata qe zoterojne nje sistem paralajmerimi me te ndjeshem dhe qe jetojne gjithmone ne nje gjendje alarmi paraprakisht duke parashikuar se dicka e keqe ose e rrezikshme do te ndodhe. Nje studim ka zbuluar se, tek individet e prirur ndaj ankthit, ka nje anomali ne disa proteina pergjegjese per rregullimin e prodhimit te serotonines. Mosfunksionimi i tij gjeneron nje hiperaktivizim te amigdales dhe, bashke me te, ndjesine e frikes dhe alarmit te vazhdueshem , ankthit dhe shqetesimit qe nuk do te terhiqet dhe qe ushqen shqetesimin.
3 Faktoret
Personalitet – Ka disa tipare te personalitetit qe mund te rrisin rrezikun e shfaqjes se ankthit. Perfeksionizmi , vetevleresimi i ulet, pasiguria, ndrojtja dhe sjellja obsesive padyshim e rrisin kete predispozite.
Ngjarjet stresuese, te tashme dhe te kaluara – Nese e pyesni veten pse vuani nga ankthi, mbani mend ndodh si rezultat i stresit te akumuluar . Situata te tilla ,te qenit i papune per nje kohe apo puna ne kushte negative mund te shkaktojne ankth. Problemet familjare ose marredheniet, rritja e femijeve dhe paqendrueshmeria ekonomike jane gjithashtu situata te demtimit te madh psikologjik.
Semundje kronike
Nga ana tjeter, ankthi juaj mund te jete per shkak te semundjes kronike. Semundjet si diabeti, fibromialgjia, kanceri, semundjet e zemres etj., e rrisin kete rrezik. Jane situata ne te cilat stili juaj i jeteses ndryshon, dhe ju ndiheni te kufizuar dhe te kapur nga llojet e ndryshimeve te te cilave, per fat te keq, ju jeni nje i burgosur. Prandaj, perjetimi i ankthit ose vuajtja nga depresioni jane pasoja plotesisht te kuptueshme. Ne menyre te ngjashme, prania e varesive nuk mund te injorohet. Ne te vertete, konsumimi i alkoolit dhe droges e rrit kete predispozite.
Si perfundim, ndjenja e padurueshme e te jetuarit me ankth zakonisht ka shkaktare qe e shpjegojne ate. Megjithate, pertej shkaqeve, qendron dicka me e rendesishme: strategjite per ta kontrolluar ate. Mos harro qe nuk mund te jetosh pa ankth, ai nuk do te zhduket; eshte nje pjese e jotja.
