Java është një periudhë prej shtatë ditësh që shumica prej nesh përdor për të rregulluar oraret tona. Nga puna në shoqërim, ditët tona i kemi të organizuara nga e hëna deri të dielën. Por a keni menduar ndonjëherë se si u emëruan ditët e javës?
Në këtë postim do të shqyrtojmë kuptimin e emrave të ditëve të javës në gjuhën shqipe, të ndikuar kryesisht nga kalendarët e lashtë dhe emrat e trupave qiellorë.
E hënë (Pazartesi) E hënë është dita e parë e javës dhe vjen pas të dielës. Emri i saj rrjedh nga fjala latine “Dies Lunae”, që do të thotë “Dita e Hënës”. Ky emërtim është i lidhur me adhurimin e Hënës si një trup qiellor dhe si një simbol i ndikimit të saj në tokë.
E martë (Salı) E martë është dita e dytë e javës dhe vjen pas e hënës. Emri i saj rrjedh nga fjala latine “Dies Martis”, që do të thotë “Dita e Marsit”. Ky emërtim është i lidhur me adhurimin e Marsit, zotit romak të luftës dhe një trup qiellor.
E mërkurë (Çarşamba) E mërkurë është dita e tretë e javës dhe vjen pas e martës. Emri i saj rrjedh nga fjala latine “Dies Mercurii”, që do të thotë “Dita e Mërkurit”. Ky emërtim është i lidhur me adhurimin e Mërkurit, zotit romak të tregtisë dhe një trup qiellor.
E enjte (Perşembe) E enjte është dita e katërt e javës dhe vjen pas e mërkurës. Emri i saj rrjedh nga fjala latine “Dies Jovis”, që do të thotë “Dita e Jupiterit”. Ky emërtim është i lidhur me adhurimin e Jupiterit, zotit më të madh romak dhe një trup qiellor.
E premte është dita e pestë e javës dhe vjen pas e enjtes. Emri i saj rrjedh nga fjala latine “Dies Veneris”, që do të thotë “Dita e Venusit”. Ky emërtim është i lidhur me adhurimin e Venusit, zoteshës romake të dashurisë dhe bukurisë, si dhe një trup qiellor.
E shtunë (Cumartesi) E shtunë është dita e gjashtë e javës dhe vjen pas e premtes. Emri i saj rrjedh nga fjala latine “Dies Saturni”, që do të thotë “Dita e Saturnit”. Ky emërtim është i lidhur me adhurimin e Saturnit, zotit romak të bollëkut dhe kohës, si dhe një trup qiellor.
E diel (Pazar) E diel është dita e shtatë dhe e fundit e javës dhe vjen pas e shtunës. Emri i saj rrjedh nga fjala latine “Dies Solis”, që do të thotë “Dita e Diellit”. Ky emërtim është i lidhur me adhurimin e Diellit si një trup qiellor dhe si një simbol i dritës dhe jetës.
Në përfundim, emrat e ditëve të javës në gjuhën shqipe janë të ndikuar kryesisht nga kalendarët e lashtë dhe emrat e trupave qiellorë. Ata kanë lidhje me adhurimin e këtyre trupave qiellorë dhe ndikimin që ata kanë në jetën e njerëzve. Tani që e dini kuptimin e emrave të ditëve të javës, ndoshta do të shikoni me sy të ndryshëm ditët që i përdorni për të organizuar jetën tuaj.
